20
декабрь
2020
Бердібек Соқпақбаев
Бердібек Соқпақбаев 1924 жылы 15 қазанда Алматы облысының Нарынқол ауылында туған. Абай атындағы Қазақ педагогикалық институтын, кейіннен Мәскеуде Жоғары әдеби курсты бітірген. Біраз жыл ауыл мектебінде бала оқытқан. «Қазақ әдебиеті» газетінде, «Балдырған» журналында, Ш. Айманов атындағы «Қазақфильм» киностудиясында істеген. Қазақстан Жазушылар одағында балалар әдебиеті жөніндегі әдеби кеңесші болған. Шығармашылық жолын өлеңмен бастап,
1950 жылы «Бұлақ» атты жыр жинағын шығарған. Кейін балалар мен жасөспірімдерге арналған 20 - дан астам әңгіме, повесть, роман кітаптарын ұсынды. «Менің атым Қожа», «Балалық шаққа саяхат», «Бозтөбеде бір қыз бар», «Өлгендер қайтып келмейді» және «Қайдасың, Гауһар» секілді туындылары КСРО халықтарының және шетелдердің көптеген тілдеріне аударылып, сахналық, экрандық нұсқаға айналған. 1967 жылы Балалар мен жасөспірімдерге арналған фильмдердің Канн қаласында (Франция) өткен халықаралық фестивалінде «Менің атым Қожа» фильмі (Б. Соқпақбаевтың сценарийі) арнаулы жүлдеге ие болды. Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің Құрмет Грамотасымен марапатталған.
Балалардың бал мінезін ішкі дүниесімен жақсы сезіне білген жазушы әрбір шығармасында өзі туып өскен Нарынқол таулы өңір табиғатының жанды суреттерін оқырманға үлкен шеберлікпен жеткізе білген.
Б. Соқпақбаевтың әңгіме, повесть, романдары және пьесаларында балғын шаққа батыл саяхаттар жасап, таңдандырып, тамсантып, бал дәурен әсерлерінің қаймағын бұзбай, ақиқаттан алшақтамай, балаға тән қиялдап, өмірдің өз болмысын тебірене толғайды. Оқысаң еріксіз езу тарттырып, кейде күрсінтіп терең ойға жетелейді. Лезде кейіпкерлермен етене араласып, олар өзің күнде көріп жүрген адамдардай Беркен, Қожа секілді кейіпкерлерімен жадыңда жатталып қалады...
Еңбектері:
Ағаштар неге ашуланды?
Ана жүрегі
Аяқталмаған мәжіліс
Әбекеңнің сағаты
Әжесінің баласы
Әріппай мен көкжал қасқыр
Балалық шаққа саяхат
Балапан торғай
Бір қалта құрт
Боранда
Бурыл ат
Гүлбаршын
Жалғыз қолды биллиардшы
Жасырынбақ
Жексен — жекеменшік
Жол
Колхоздан келген қонақ
Компас
Көйлек мәселесі
Көңілді кеш
Қайдасың, Гауһар?
Қой өңгерген
Мен қалай үйлендім
Менің атым — Қожа
Он алты жасар чемпион
Өлгендер қайтып келмейді
Редакцияға хат
Сарнауық жеңгей
Саша
Сол бір сапар
Түнгі қонақ
Ұйқы келтіретін дәрі
Ұлтан оқиғасы
Шал мен бала
1950 жылы «Бұлақ» атты жыр жинағын шығарған. Кейін балалар мен жасөспірімдерге арналған 20 - дан астам әңгіме, повесть, роман кітаптарын ұсынды. «Менің атым Қожа», «Балалық шаққа саяхат», «Бозтөбеде бір қыз бар», «Өлгендер қайтып келмейді» және «Қайдасың, Гауһар» секілді туындылары КСРО халықтарының және шетелдердің көптеген тілдеріне аударылып, сахналық, экрандық нұсқаға айналған. 1967 жылы Балалар мен жасөспірімдерге арналған фильмдердің Канн қаласында (Франция) өткен халықаралық фестивалінде «Менің атым Қожа» фильмі (Б. Соқпақбаевтың сценарийі) арнаулы жүлдеге ие болды. Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің Құрмет Грамотасымен марапатталған.
Балалардың бал мінезін ішкі дүниесімен жақсы сезіне білген жазушы әрбір шығармасында өзі туып өскен Нарынқол таулы өңір табиғатының жанды суреттерін оқырманға үлкен шеберлікпен жеткізе білген.
Б. Соқпақбаевтың әңгіме, повесть, романдары және пьесаларында балғын шаққа батыл саяхаттар жасап, таңдандырып, тамсантып, бал дәурен әсерлерінің қаймағын бұзбай, ақиқаттан алшақтамай, балаға тән қиялдап, өмірдің өз болмысын тебірене толғайды. Оқысаң еріксіз езу тарттырып, кейде күрсінтіп терең ойға жетелейді. Лезде кейіпкерлермен етене араласып, олар өзің күнде көріп жүрген адамдардай Беркен, Қожа секілді кейіпкерлерімен жадыңда жатталып қалады...
Еңбектері:
Ағаштар неге ашуланды?
Ана жүрегі
Аяқталмаған мәжіліс
Әбекеңнің сағаты
Әжесінің баласы
Әріппай мен көкжал қасқыр
Балалық шаққа саяхат
Балапан торғай
Бір қалта құрт
Боранда
Бурыл ат
Гүлбаршын
Жалғыз қолды биллиардшы
Жасырынбақ
Жексен — жекеменшік
Жол
Колхоздан келген қонақ
Компас
Көйлек мәселесі
Көңілді кеш
Қайдасың, Гауһар?
Қой өңгерген
Мен қалай үйлендім
Менің атым — Қожа
Он алты жасар чемпион
Өлгендер қайтып келмейді
Редакцияға хат
Сарнауық жеңгей
Саша
Сол бір сапар
Түнгі қонақ
Ұйқы келтіретін дәрі
Ұлтан оқиғасы
Шал мен бала